Dwars door België: de mooiste stops langs de GR 129

Zin om eens dwars door België te wandelen? Dat kan via het gelijknamige langeafstandswandelpad, oftewel de GR 129. De eerste 118 kilometer door Vlaanderen rijgen het mooiste groen en erfgoed aan elkaar tijdens je wandelvakantie.

Tv-maker Arnout Hauben ging je tijdens de zomer van 2020 al voor. Voor zijn programma ‘Dwars door België’ trok hij, gepakt met tent en rugzak, langs de GR 129, op zoek naar de vergeten geschiedenis van België. Een hoop inspiratie voor wie hetzelfde wandelpad op wil.

De ‘Dwars door België’ is een van de bekende Grote Routepaden door Europa en loopt, jawel, dwars door België. Rood-witte wegwijzers leiden je meer dan 500km lang, van Brugge tot Aarlen, over veelal onverharde wegen. De GR vertrekt op de Brugse vesten, vlakbij het Minnewater. Logeer in één van de logies in het Brugse als het perfecte startpunt voor de GR 129. Budgetproof optie is alvast hostel Snuffel vzw in hartje Brugge.

Brugge – Doomkerke: 33 km

Middeleeuws machtsvertoon

De afgedankte spoorlijn Brugge - Eeklo - Gent is nu een groen wandelpad dat je naar natuurgebied de Assebroekse Meersen brengt. Je wordt zo rechtstreeks meegevoerd naar de weelderig groene achtertuin van de stad, het Brugse Ommeland. Maar eerst loop je door de Gemene Weidebeek, een natuurgebied vlakbij Brugge. Pittoreske veldwegen brengen je langs bossen en parken, abdijen en kastelen naar Ver-Assebroek. Op die plek worstelden ze jarenlang met een archeologisch mysterie: in de weilanden werden namelijk enkele vreemde concentrische cirkels – de grootste met een doorsnede van 260 meter – opgemerkt. Al sinds de jaren vijftig verdiepten archeologen zich in het verschijnsel: waren het de restanten van een middeleeuwse waterburcht of van een prehistorisch monument à la Stonehenge? Het bleken uiteindelijk de restanten van het twaalfde-eeuwse Kasteel van Assebroek. Boudewijn I, één van de heren van Assebroek, lag toen in de clinch met de graven van Vlaanderen en trok de enorme burcht op bij wijze van machtsvertoon. Je merkt er weinig van als je er langsloopt, maar op luchtfoto’s kan je de vier concentrische grachten, gescheiden door drie wallen, duidelijk zien.

Veldslagen en mysterieuze moorden

Daar krijgt een mens natuurlijk dorst van. Op wandel door de Assebroekse Meersen kom je gelukkig ook voorbij het plaatsje Vliegende Paard - thuis van Vliegende Paard Brouwers en de makers van de gesmaakte Oedelemse Préaris-bieren. Daarna gaat de GR 129 verder naar groengebied Beverhoutsveld. Het uitgestrekte akker- en weidegebied van 483 hectare ligt op de grens van Beernem en Oostkamp. Een mooi stuk groen mét een verhaal: in 1382 was dit de plek waar Bruggelingen en Gentenaars elkaar te lijf gingen tijdens de Slag op het Beverhoutsveld, een veldslag die ging over de aanleg van het kanaal Gent-Brugge.

Je krijgt nog meer gruwelijkheden voorgeschoteld tijdens je trektocht. In provinciaal domein Bulskampveld in Beernem struikel je bijna over een bijzonder grafmonument dat herinnert aan de eerste uit een reeks vreemde moorden in de streek. Je kent de ‘moorden van Beernem’ wellicht uit de tv-serie ‘De Bossen van Vlaanderen’ of de film ‘Zaak: De Zutter’ uit 2016. In het bezoekerscentrum in het gerenoveerde kasteel krijg je meer info over het domein en de omgeving, op de andere verdieping hoor je meer over de woeste gronden, onopgeloste mysteries en roversbendes. Hopelijk kan je daarna de slaap nog vatten... Bij Belle Vie in Moerbrugge, tussen Brugge en Beernem in, kan je alvast helemaal tot rust komen. 

Hallo, New York?

Na een langgerekte West-Vlaamse boswandeling kom je opnieuw in een open landschap terecht, via de Gulke Putten. Het drassige natuurgebied ligt op het terrein van Radiozendstation Belradio. Dat werd in 1926 opgericht om te communiceren met Leopoldstad. In plaats daarvan kregen ze echter New York aan de lijn. Zo ontstond er een drukke correspondentie met de Verenigde Staten. Ook het schattige dorpje even verderop, Doomkerke in de gemeente Ruiselede, heeft een bijzondere band met overzeese gebieden. De naam van Café New York verwijst naar de tijd dat het hier boottickets verkocht naar Amerika of Canada. Het café was toen de lokale agent van de bekende rederij Red Star Line. Er gingen honderden enkeltjes over de toonbank. Rond het begin van de twintigste eeuw daalde het bevolkingsaantal in Doomkerke dan ook van 7500 naar 5000. Nu hangt er een ingekaderde lijst aan de muur met de namen van de avonturiers en drink je een pint tussen souvenirs uit Amerika en Canada. Blijf in het landverhuizersthema bij B&B Droomkerke, in hun mastersuite 'The Red Starline'. 

Dichters en soldaten

Op 8 september 1944 werd Ruiselede bevrijd door Poolse soldaten, vooral in de Aalterstraat ging het er hevig aan toe. De straat kreeg een Vredeskapel als aandenken, maar ook de vele andere vredige Ruiseleedse kapelletjes maken deel uit van het erfgoed in de gemeente. Bovenop hun religieuze betekenis, zijn het ook bijzondere bouwwerken op vaak heel mooie plekken. Doe zeker ook een figuurlijk kapelletje aan: bij café De Radio sterk je aan met een stevige hap in het authentieke interieur uit grootmoeders tijd.

Ruiselede inspireerde trouwens ook schrijver Guido Gezelle tijdens zijn vakanties, en al zeker het Kasteel en park van Poeke. Vlakbij deze inspirerende plek vind je een bed bij De Pastorhaan of bij B&B 't Molenerf.

Doomkerke – Machelen: 35 km

Ufo’s, molenwieken en vliegtuigcrashes

Op richting Aalter. In het Aalterse dorpje Lotenhulle stuit je zowaar op een aandenken aan een ufowaarneming . Op 21 juli 1955 merkte ufoloog Marin Vandercruyssen hier vijf grijze schotels op met een diameter van zo'n 150 meter. Ze zweefden meer dan tien minuten boven de E40 om de file naar de kust te filmen. In 2004 kreeg de ufoloog hierom een gedenksteen. Verderop in Aalter, op de grens met Oost-Vlaanderen, vangt een ander object flink wat wind. De gerenoveerde Artemeersmolen molen uit 1810 werd in 2014 gekocht door een beroepsmolenaar die er opnieuw ambachtelijk graan maalt.

Vervolgens gaat de GR 129 richting Tielt. De grootste deelgemeente, Aarsele, werd in 1971 eventjes wereldnieuws. Op 2 oktober stortte er immers een Brits vliegtuig neer, vlakbij café De Steenoven. Op het kerkhof werd een indrukwekkend monument neergepoot voor de drieënzestig slachtoffers, zevenendertig ervan liggen hier begraven. Wil je in de regio kamperen? Op vijf kilometer van Deinze ligt Camping Groeneveld, op wandelafstand van het kasteel van Ooidonk en de kunstenaarsdorpen Sint-Martens-Latem en Deurle. Bij De Groene Weg, vlakbij Brakel, kampeer je in een comfortabele ‘pod’, omringd door boomgaard en weiden.

Texas aan de Leie

Via het natuurgebied Vondelmeersen in Wontergem bereik je het plaatsje Gottem. Het vlasdorp leefde tot halfweg de 20ste eeuw vooral van vlasteelt. Het gewas bracht welvaart naar de regio, die daarom het Texas van Vlaanderen wordt genoemd. Mocht je opnieuw dorst gekregen hebben: in Gottem ligt ook Sint Canarus. Het is een van de kleinste brouwerijen ter wereld, zelf noemen ze zich de grootste brouwerij tussen Gent en Deinze. Ze brouwen onder meer de Sint-Canarus Tripel en het bruine pottenbakkersbier Potteloereke.

Machelen – Oudenaarde: 30 km

De schietende sjampetter

Via oude dorpjes en kastelen wandel je verder door de Leievallei en langs het Lozerbos. Een uurtje verderop stuit je op nog een andere oude molen, met een eigenaardige naam. De eigenaar wilde hem in 1981 van West-Vlaanderen naar Wannegem verhuizen, zonder vergunning. Daarop vuurde de veldwachter bij wijze van waarschuwing een paar keer in de lucht. Vandaar de naam ‘Schietsjampettermolen’. Maar de gemeente Kruishoutem heeft warempel ook zes imposante kastelen, met bijhorend park. De tuin van een van die imposante optrekjes - het kasteel de Ghellinck d'Elseghem Wannegem-Lede - is geïnspireerd op het park van het Château de Versailles en heet daarom ook 'het Petit Trianon van Vlaanderen'. Onderweg kan je overnachten bij Hof ter lucht in Wortegem-Petegem. Vanuit de keuken, eet- en zitruimte kijk je op de Koppenberg, de Patersberg en de oude Kwaremont.

Oudenaarde – Ellezelles: 20 km

De flanken van Vlaanderen

De toren van de Sint-Walburgakerk van Oudenaarde begroet je, met z’n 88 meter, nog ver voor je het stadje bereikt. Daarvoor moet je eerst nog recreatiegebied Donk doorsteken, met een grote vijver van 30 hectare te midden van een flinke portie groen. De GR 129 loopt een stukje langs de Donkvijver, daarna kan je de stad gaan verkennen. Blaas uit in Oudenaarde zelf in één van onze logies.

Nu ben je klaar voor de laatste Vlaamse etappe van de GR 129. Die vangt aan met een tocht door het Speibos, een klein natuurgebied net buiten Oudenaarde. Daarna gaat het pal door het gevarieerde landschap van de Vlaamse Ardennen. Het parcours van de Ronde van Vlaanderen laat zich ook in de wandelkuiten voelen. De GR bijt de spits af met de Achterberg, klampt aan bij de Bossenareheuvel en gaat door het dak met de venijnige Ronde-klimmer Taaienberg. De finish ligt op de Muziekberg, de 147 meter hoge trekpleister van het charmante dorpje Louise-Marie.

Gluren bij de buren

Louise-Marie ligt aan natuurreservaat Muziekbos, op de grens van Maarkedal en Ronse. Nu is het nog maar een uurtje wandelen tot het Waalse dorp Ellezelles, eindpunt van deze etappe. Je volgt de oude spoorwegbedding 87 Basily-Doornik - ooit van groot belang voor de textielindustrie - en volgt de richting ‘Moulin du Cat Sauvage’. Deze molen staat 116 meter hoog op een heuvel, op de grens van Ellezelles en Ronse, en markeert het einde van de GR 129 door Vlaanderen.

Rond je Vlaamse GR 129 af in stijl bij La Petite Bruyère De Renaix, op het platteland tussen Ronse en Ellezelles. De B&B met verwarmd binnenzwembad en een grote tuin met uitzicht op de groene heuvels ligt op de grens van de Vlaamse Ardennen en Le Pays des Collines, waar de GR 129 verdergaat door Wallonië.